Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine Ters Düşen Dizi Sahneleri

Radyo Televizyon Üst Kurulu (“RTÜK”); radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın mecrasındaki yayınların içeriğini ve bu yayınlarda yer alan ticari iletişimin 6112 sayılı Radyo Ve Televizyonların Kuruluş Ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’a uygunluğunu denetlemektedir. 2022 senesinde RTÜK, bir televizyon kanalında yayınlanan televizyon dizisinde toplumsal cinsiyet eşitliğine ters düşecek ve kadına yönelik baskıları teşvik edecek şekilde bekarete ilişkin yargı kalıplarına dayanarak kadın üzerinde fiziki ve psikolojik şiddetin uygulandığı sahneler sebebiyle yayın kuruluşuna idari para ceza yaptırımı uyguladı.

RTÜK, ilgili yayın bakımından özellikle dizide bir annenin kızına küçüklüğünden itibaren bekâret korsesi olarak adlandırılan bir kıyafeti zorla giydirmesi, bu nedenle karakterin gün içerisinde tuvalete bile gidememesi, henüz ilköğretim çağındayken korseyi çıkardığı gerekçesiyle bütün arkadaşlarının önünde dövülmesi sahnelerindeki fiziksel şiddet unsurlarını yayın ilkelerine aykırı buldu. RTÜK ayrıca, annenin kızına çeşitli ifadelerle bekaret, namus, edep, günah konularında telkinde bulunduğu, günaha girmemesi, günaha girdiği takdirde hem annenin kendisine hem de kızına zarar vereceği şeklinde psikolojik şiddet uyguladığı değerlendirmelerinde bulundu.

Buna göre RTÜK, kızın bekaret kontrolü için zorla doktora götürülmesi sahnelerinin de cinsiyet temelli şiddetlerin başlıcalarından olduğunu ve Türk Tıp Derneği’nin bekaret testini kişinin zihinsel ve vücutsal bütünlüğüne yapılan bir aşağılama olarak tanımladığı vurguladı. Sonuç olarak anılan kararda RTÜK; dizi filmler konusu itibariyle bir kurgudan ibaret olsa da, bir kadına yönelik baskıları teşvik eden ve kadını istismar eden programlara yer verilmesinin kamusal sorumluluk anlayışı ile bağdaşmadığı kanaatine varmıştır.

Yukarıda anılan gerekçelerle, 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’un 8. maddesinin 1. fıkrasının (s) bendinde yer alan; Yayın hizmetleri toplumsal cinsiyet eşitliğine ters düşen, kadınlara yönelik baskıları teşvik eden ve kadını istismar eden programlar içeremez ilkesinin ihlali nedeniyle RTÜK tarafından yayın kuruluşuna ihlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak idari para cezası yaptırımı uygulandı. Kadına karşı istismar ve toplumsal cinsiyet eşitsizliği ile mücadele noktasında önemli bir karar olduğu düşünülmektedir.


Aboneliğinizi Yönetin

Güncel hukuki görüşlerimiz ve etkinliklerimiz hakkında özelleştirilmiş bilgilendirme için abone olun.