Türkiye Hukuk Bülteni - Kasım 2025

Yapay zekâ teknolojilerinin hızla gelişmesi ve üretken yapay zekâ sistemlerinin yaygın şekilde kullanılması, yapay zekanın düzenlenmesi ihtiyacını da beraberinde getiriyor.  Avrupa Birliği Yapay Zeka Yasası (“AI Act”) çerçevesinde Avrupa Birliği’ne üye ülkelerde atılan adımlar ve tartışılan hususlar da konunun hukuki çerçevesini netleştirmeye başladı. Türkiye’de de yapay zekaya yönelik henüz özel bir düzenleme olmasa da başta veri koruma ve siber güvenlik açısından değerlendirilmesinde yarar olan gelişmeler bulunmaktadır.

Türkiye’de marka tescilinde mutlak ret nedenleri, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun (“SMK”) 5’inci maddesinde düzenlenmiştir. SMK md. 5/1(f) uyarınca; mal veya hizmetin niteliği, kalitesi veya coğrafi kaynağı gibi konularda halkı yanıltacak işaretler işaretler mutlak ret nedenidir ve bu işaretlerin marka olarak tescili mümkün değildir.

Son yıllarda “gizemli kutu” ya da “sürpriz kutu” konseptinin oldukça popüler hale gelmesiyle birlikte, bu ürünlerin birçok firmanın pazarlama stratejisinin merkezine yerleştiği görülmektedir. Bu konseptin yarattığı sürpriz ve gizem etkisi oldukça çekici olsa da teslim edilen ürünlerin tüketicilerin beklentisini karşılayıp karşılamadığı çeşitli hukuki tartışmalara da yol açmaktadır.

Yapay zeka, hayatımızın her alanına etki ederek pek çok sektörde olduğu gibi ilaç endüstrisinde de devrimsel etkiler yaratmaktadır. DeepMind'ın AlphaGo başarısından Tempus'un kanser tedavisindeki kişiselleştirilmiş yaklaşımlarına kadar yapay zekanın sağladığı yenilikler, yalnızca bilimsel başarılardan ibaret değil; aynı zamanda operasyonel verimlilik, maliyet düşüşü ve risk azaltma gibi geniş çaplı avantajlar sunmaktadır. Ancak bu teknolojik sıçrayış, ilaç endüstrisinin geleneksel süreçlerine ve patent sistemine dair kritik soruları da beraberinde getirmektedir.