Reklam Kurulu 2020 Kasım ayında vermiş olduğu son derece tartışmalı kararı ile çeşitli e-ticaret siteleri üzerinden satışa sunulan ve “normal”, “LGBT”, "LGBT Power", "Equality, Bisexual, Freedom, Lesbian, Gay, Love is Love, Homosexual, LGBT Relationship”, "Love is Love", “Pride”, “Peace”, “Love is Love” ifadeleri ve gökkuşağı temaları içeren tişört, sweatshirt, kahve kupası, telefon kılıfı, plaj havlusu gibi ürünlerin bu internet sitelerinde “+18” yaş uyarısı olmaksızın tanıtımlarının ve satışlarının yapılmasının Anayasa ve Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’ne aykırı olduğuna karar vermiştir. Söz konusu inceleme tarihinde bu uyarının yer almadığı tanıtımların ise durdurulmasına karar verilmiştir.
Reklam Kurulu tarafından söz konusu ürünlerin satışına herhangi bir yasak getirilmemekle birlikte bu tür ürünlerin internet sitelerinde satış ve tanıtımlarının “+18” uyarısı ile yapılması gerektiğine dair yeni bir ilke benimsemiştir.
Reklam Kurulu anılan kararında; Anayasamız, uluslararası anlaşmalar ve yasal düzenlemelerle teminat altına alınan çocukların yararının korunması ilkesi doğrultusunda haber tanıtımı veya bir ticari ürüne ilişkin reklam gibi medya faaliyetlerinde çocukların duygularının ve masumiyetlerinin korunması, onlara zarar verecek her türlü etkiden sakınarak yayın yapılmasının gerekliliğinden hareketle, çocukların korunması amacıyla inceleme konusu ürün ve tanıtımlarda cinsellik ve erotizm içeren cinsel yönelimlere yönelik ürünlerin "+18" uyarısına yer verilerek satışa sunulması gerektiği, bu uyarıya yer verilmeden söz konusu ürünlerin satış ve tanıtımının çocukların ve gençlerin zihinsel, ahlaki, psikolojik ve toplumsal gelişim özelliklerini olumsuz yönde etkilediği, kültürel ve ahlaki sosyal davranışları bozmaya, değiştirmeye yönelik olduğu hususlarını değerlendirmiştir.
Yine anılan karar Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 24. maddesinin “Çocuklara yönelik olan veya çocukları etkileme olasılığı bulunan reklamlar ile çocukların oynadığı reklamlar; çocukların fiziksel, zihinsel, ahlaki, psikolojik ve toplumsal gelişim özelliklerini olumsuz yönde etkileyebilecek hiçbir ifade ya da görüntü içeremez; kültürel, ahlaki ve olumlu sosyal davranışları bozmaya, değiştirmeye veya kötülemeye yönelik unsurlar içeremez.” yönündeki düzenlemesine dayanmaktadır.
Anılan karar birçok yönden eleştiriye açıktır. Türk Hukuku’nda söz konusu tema ve ibareleri içeren ürünlerin “+18” ibaresi ile satışa sunulmasını düzenleyen herhangi bir hukuk kuralı mevcut değildir. Eşitlik ve düşünce özgürlüğü gibi evrensel temel hak ve hürriyetlerin düzenlendiği Anayasa’da da bu yönde bir kısıtlama söz konusu değildir. Kararın dayandığı Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 24. maddesi de reklamların çocukların; fiziksel, zihinsel, ahlaki, psikolojik ve toplumsal gelişim özelliklerini olumsuz yönde etkileyebilecek hiçbir ifade ya da görüntü içermemesi gerektiği yönündedir.
Reklam Kurulu bu kararı ile ticari reklam ve tanıtımlara ilişkin yepyeni bir ilke benimsemiş bulunmaktadır. Buna göre gökkuşağı teması veya “lgbt”, “pride“ ve benzeri ifadeler ile satışa sunulan ürünlerin e-ticaret internet sitelerinde tanıtım ve ürün listelemelerinde “+18” uyarısına yer verilmesi gerekmektedir. Söz konusu ilke ve sınırlamanın hukuki bir dayanağının olup olmadığı oldukça tartışmalı olup herhangi bir mevzuat hükmünde yer almayan bu sınırlamanın Reklam Kurulu kararları ile hukuk sistemine dahil edilmiş olması nedeniyle herhangi hukuki dayanağı olmadığı değerlendirilebilir.
Kararın kendisinin de içerik ve dayanak bakımından oldukça tartışmalı olduğu söylenebilir. Gökkuşağı temasının kullanımının çocukların duyguları ve masumiyetlerini korumak üzere sınırlandırılması kararda yer alan çelişkili yaklaşımlardan yalnızca birisidir. 1948 tarihli İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin başlangıç hükümlerinde “İnsanlık ailesinin bütün üyelerinin doğal yapısındaki onuru ile eşit ve devredilemez haklarını tanımanın dünyada özgürlük, adalet ve barışın temeli olduğu” ifade edilmekte iken Reklam Kurulu’nun birtakım uluslararası anlaşma ve Anayasamızı gerekçe göstererek Türkçe “onur”, barış”, “eşitlik” ve özgürlük” anlamlarına gelen ifadelerin kullanımının çocuk ve gençlerin gelişim özelliklerini olumsuz yönde etkilediği yönündeki değerlendirmenin dayanağı ve gerekçesi açık bir şekilde ortaya konulmamıştır.
Tüm bunlara ek olarak, kararda bahsedildiği şekilde satışa sunulan ürünler günlük hayatta kullanılan telefon kılıfı, kupa ve tişört benzeri ürünlerdir. Ürünlerin üzerinde yer alan kelimelerin ya da renklerin, Reklam Kurulu tarafından kültürel ve ahlaki sosyal davranışları bozmaya ve değiştirmeye yönelik olarak nitelendirilmesi ifade özgürlüğü çerçevesinde de birçok tartışmayı beraberinde getirebilecek niteliktedir.