Vadesi gelmemiş (ifa zamanı gelmemiş, müeccel) alacaklar için açılan davaların nasıl sonuçlanması gerektiği hususu Türk hukukunda tartışmalı bir konu olmuştur. Mahkemelerin bu davaları nasıl sonuçlandırması gerektiği konusunda farklı görüşler ortaya çıkmıştır. Bazı mahkemeler bu davaları usulden reddederken, bazıları ise esasa yönelik inceleme gerçekleştirmiştir.
Yakın dönemde Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu, vadesi gelmemiş alacaklar için açılan alacak davalarının nasıl sonuçlandırılacağına ilişkin bir İçtihadı Birleştirme Kararı oluşturmuştur[1].
İçtihadı birleştirme kararı özetle, bu tür davaların usulden reddedilmesi gerektiğini belirtmiş olup, bir davanın esastan incelenebilmesi için hukuken korunmaya değer bir menfaatin bulunması gerektiğine işaret etmiştir. Öte yandan, hukuken korumaya değer bir menfaatin bulunmadığı hallerde, dava şartı yokluğu nedeniyle esastan inceleme yapılmayacaktır. Vadesi gelmemiş alacaklar bakımından, borç ifa tarihinden önce talep edilemeyeceği için davacıların güncel ve muaccel bir menfaati bulunmamaktadır. Vadesi gelmemiş alacaklara ilişkin dava açılması için şartlar olgunlaşmamıştır. Bu nedenle, bu tür davaların dava şartı olarak hukuki yarar eksikliği nedeniyle usulden reddedilmesi gerekmektedir.
Konuya ilişkin içtihatların birleştirilmesi, vekâlet ücretinin nispi mi yoksa maktu mu olması gerektiği sorununu da etkilediğinden önem arz etmektedir. Birleştirmeden önce, usuli gerekçelere dayanan Yargıtay hukuk daireleri maktu vekâlet ücretine hükmederken, esasa ilişkin ret kararı veren daireler nispi vekâlet ücretine hükmetmekte; bu durum hakkaniyete aykırı bir uygulamaya yol açmaktaydı.