Yargıtay 11. Hukuk Dairesi (“Yargıtay 11. HD”), 2022 yılında 5. sınıftaki malları kapsayan markalara ilişkin verdiği kararların bir kısmında alt sınıfları dikkate alması, incelemeye değerdir. Kararların detayları aşağıda yer almaktadır:
Aster v Paster
(Esas No: 2021/2695 E., Karar No: 2022/6911 K., Tarih: 12 Ekim 2022)
Davacı, 05. sınıftaki ASTER markasına dayanarak 05. sınıftaki PASTER markasına yapmış olduğu itirazı reddeden Türk Patent ve Marka Kurumu (“TÜRKPATENT”) kararının iptalini ve PASTER markasının 05. sınıftaki mallar yönünden hükümsüzlüğünü talep ederek dava açmıştır.
Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi (“FSHHM”), markaların karıştırılacak düzeyde benzer olduğunu ve 05. sınıfta bulunan “İnsan ve hayvan sağlığı için ilaçlar, tıbbi amaçlı kimyasal ürünler, kimyasal elementler. Tıbbi amaçlı kullanıma uygun diyetetik maddeler, tıbbi amaçlı bitkiler ve tıbbi amaçlı bitkisel içecekler. Diş hekimliği için ürünler (aletler/cihazlar hariç). Tıbbi amaçlı deterjanlar.” malları için karıştırılma ihtimali bulunduğunu belirtmiş ve bu mallar bakımından davayı kabul etmiştir.
Davalı TÜRKPATENT vekili tarafından karara karşı istinaf yoluna başvurulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesi (“BAM”) tarafından dosya incelenmiştir. BAM, davacıya ait ASTER markasının kapsamı ile davalı PASTER markasının kapsamının, 05/01. sınıfta yer alan “İnsan ve hayvan sağlığı için ilaçlar, tıbbi amaçlı kimyasal ürünler, kimyasal elementler.” malları yönünden benzer olduğunu teyit etmiştir. BAM, davacının ASTER markasının yalnızca 05/01. sınıfta “Tıbbi müstahzarlar.” mallarını kapsadığını, davalının PASTER markasının kapsamının ise 5. sınıfın tüm alt gruplarını içerdiğini vurgulamıştır. Devamında, 05/01. sınıfta bulunan “Tıbbi müstahzarlar.” ile 5. sınıfın diğer alt sınıflarında listelenen malların kullanım amaçlarının, hedeflenen tüketici kitlesinin ve dağıtım kanallarının farklı olması sebebiyle 5. sınıfın diğer alt sınıflarında listelenen mallar bakımından karıştırılma ihtimalinin olmadığına hükmederek ilk derece mahkemesinin kararını kaldırmış ve davayı “İnsan ve hayvan sağlığı için ilaçlar, tıbbi amaçlı kimyasal ürünler, kimyasal elementler.” için kısmen kabul etmiştir. Davalı TÜRKPATENT vekili tarafından yapılan temyiz başvurusu üzerine BAM kararı Yargıtay tarafından onanmıştır.
Nepton v Hepton
(Esas No: 2020/6795 E., Karar No: 2022/1143 K., Tarih: 15 Şubat 2022)
Davacı, 05. Sınıftaki HEPTON ve BEPTON markalarına dayanarak 05. sınıftaki NEPTON markasına yapmış olduğu itirazı reddeden TÜRKPATENT kararının iptali ve markanın hükümsüzlüğü talepli dava açmıştır.
FSHHM, markaların karıştırılacak benzer olduğunu, ancak ilgili tüketici kitlesinin yüksek dikkat seviyesi dikkate alındığında 05/01,02,03,04 ve 07. alt sınıflarda bulunan bazı mallar bakımından karıştırılma ihtimalinin bulunmadığını belirtmiştir. Devamında, “Zararlı bitkileri, hayvanları ve mantarları imha edici maddeler. Diyet takviyeleri, gıda (besin) takviyeleri, bebek mamaları. İnsan ve hayvanlar için olanlar hariç deodorantlar, havayı tazeleyici kokular. Dezenfektanlar, antiseptikler (mikrop öldürücüler), kağıt ve tekstilden mamul çocuk bezleri.” malları bakımından karıştırılma ihtimali bulunduğunu belirterek davayı anılan mallar bakımından kısmen kabul etmiştir.
Tarafların istinaf başvurusu üzerine BAM, taraf markaların ilaç etken maddesinden veya ilacın tedavi ettiği hastalığa atıf yapan ibarelerden türetilmediğini, bilinçli tüketiciler bakımından dahi karıştırılma ihtimali doğacağını belirterek ilk derece mahkemesinin kararını kaldırmış ve davayı tümden kabul etmiştir. Davalıların temyiz başvurusu üzerine BAM kararı Yargıtay tarafından onanmıştır.
Tio-Relax v Bio-Relax
(Esas No: 2021/4670 E., Karar No: 2022/8524 K., Karar Tarihi: 30 Kasım 2022)
Bu karar, davacının TIO-RELAX markasına dayanarak BIO-RELAX markasına karşı yaptığı itirazı reddeden TÜRKPATENT kararına karşı açılan iptal ve marka hükümsüzlüğü davası ile ilgilidir.
FSHHM, davacının TIO-RELAX markasının kapsamında olan 05. sınıftaki “İnsan ve hayvan sağlığı için ilaçlar, tıbbi amaçlı kimyasal ürünler, kimyasal elementler. Tıbbi ve veterinerlik amaçlı kullanıma uygun diyetetik maddeler, zayıflama amaçlı müstahzarlar, bebek mamaları; tıbbi amaçlı bitkiler ve tıbbi amaçlı bitkisel içecekler.” malları için benzerlik koşulunun yerine getirildiğini, çünkü bu malların sadece sağlık çalışanlarına değil, aynı zamanda hastalara ve eczacı kalfalarına da hitap ettiğini belirterek anılan mallar bakımından davayı kısmen kabul etmiştir.
Davalı vekillerinin istinaf başvurusu üzerine BAM, davacının TIO-RELAX markası kapsamındaki “Tıbbi müstahzarlar.” ile “Tıbbi amaçlı diyet maddeleri; zayıflatıcı ürünler; bebek mamaları; tıbbi amaçlı bitkiler ve bitkisel içecekler”in doğası, kullanım şekli ve dağıtım kanallarının farklı olduğunun altını çizmiş ve bu mallar için benzerlik koşulunun karşılanmadığını belirtmiştir. Hatta, ‘relax’ kelimesinin yerleşmiş bir anlamı olduğunu ve markalar arasındaki sınırlı benzerliğe rağmen bilinçli tüketicilerin TIO ile BIO ile başlayan markaları karıştırmayacağını belirterek 05/01. alt sınıfında listelenen mallar bakımından dahi karıştırılma ihtimalinin bulunmadığını belirtmiştir. Davacının temyiz başvurusu üzerine BAM kararı Yargıtay tarafından onanmıştır
Değerlendirme
5. sınıftaki malların benzerlik değerlendirmesinde, özellikle de ilaçlar söz konusu olduğunda, bilgilenmiş tüketicilerin dikkate alınması gerektiği yerleşik bir prensiptir. Bu ilke mahkemeler tarafından katı bir şekilde uygulanmakta ve birçok davada sağlık çalışanlarının markaları karıştırmayacağına karar verilmektedir.
Ancak, yazıda incelenen güncel kararlarda, mahkemelerin bu prensibi otomatik olarak 05. sınıfın tümü bakımından uygulamadığı ve farklı alt sınıflarda listelenen spesifik malları dahi dikkatlice karşılaştırarak ayrıntılı bir inceleme yaptığı dikkat çekmektedir. Markalar arasında yalnızca bir harf farklılığı bulunan durumlarda dahi bu detaylı incelemenin yapılması 05. sınıftaki yargı kararları bakımından dikkate değer bir gelişmedir.