Reklam Kurulu, yakın zamanda vermiş olduğu kararlarında[1]; çeşitli internet sitelerinde ve Instagram sayfalarında orijinal ürün olduğu beyan edilerek satışı gerçekleştirilen taklit ürünlere ilişkin reklam ve tanıtımlara 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (“TKHK”) ile bu kanuna dayanarak hazırlanmış ve yürürlüğe konulmuş olan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’ne (“Reklam Yönetmeliği”) aykırılık sebebiyle idari para cezası uygulanmasına karar vermiştir.
Reklam Kurulu anılan kararlarında incelemeye konu internet sitelerinde ve Instagram sayfalarında dünyaca tanınmış ve tüketiciler nezdinde yüksek bilinirliğe sahip markaları taşıyan ayakkabı cinsi ürünlerin satışa sunulduğu, bu mecralarda ürünlerin orijinal olduğu yönünde beyanlar ile tanıtım ve reklamının yapıldığını tespit etmiştir. Ancak söz konusu kararlarda, ilgili mecralarda reklam ve tanıtımı yapılan ürünler ile sipariş üzerine tüketicilere gönderilen ürünlerin marka, kalite ve diğer nitelik unsurları açısından oldukça farklı olduğu, söz konusu tanınmış ve tüketiciler nezdinde kalite sembolü haline gelmiş markalardan beklenilen kalite standartlarını yansıtmayan ürünler olduğu, dolayısıyla teslim edilen ürünlerin orijinal ürünler olmadığı ve taklit ürünler olduğu anlaşıldığı ifade edilmiştir. Buna göre Reklam Kurulu incelediği reklamlardaki ifadelerin gerçeği yansıtmadığını, tüketicilerin satın alma kararını etkileyen söz konusu uygulama ve tanıtımların tüketicileri aldatıcı, yanıltıcı ve tüketicilerin bilgi eksikliğini istismar eder nitelikte olduğunu değerlendirilmiştir. Sonuç olarak Reklam Kurulu tarafından söz konusu reklamların TKHK ve Reklam Yönetmeliği’ne aykırı olduğu sonucuna varılmış; anılan reklamları durdurma cezası ve ayrıca reklam verenler hakkında reklamların yayınlandığı internet mecrası ve reklamların yayın tarihi dikkate alınarak idari para cezası uygulanmıştır.
Öte yandan, Reklam Kurulu 09.03.2021 tarihli ve 307 sayılı toplantısında vermiş olduğu 2021/833 sayılı kararında da; şikayet edilenin internet sitesinde yapılan tanıtımlarda şikayet edilen firmanın şikayet eden firmaya ait olan ve aynı zamanda Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde tescilli markasının mevzuata aykırı olarak kullanıldığını, bu şekilde şikayet edilen firmanın tanıtımlarında şikayet edene ait sınai mülkiyet hakkından ve ticari itibarından haksız şekilde yararlandığını, bu nedenle yapılan tanıtımların tüketicilerin satın alma kararlarını etkileyecek şekilde yanıltıcı, aldatıcı ve bilgi eksikliklerini istismar edici nitelikte olduğunu değerlendirmiş olup söz konusu reklamların da TKHK ve Reklam Yönetmeliği’ne aykırı olduğu sonucuna varmış; anılan reklamlara da durdurma cezası ve ilgili idari para cezası uygulanmasına karar vermiştir.
Kanaatimizce, Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü’ne bağlı faaliyet gösteren Reklam Kurulu’nun da taklit ürünlerin reklam ve tanıtımı şeklindeki ticari uygulamalara ilişkin bir idari denetim gerçekleştirilmesi, haksız bu ticari uygulamalar aleyhine tüketici ve reklam mevzuatında öngörülen birtakım idari yaptırımların uygulanıyor olması marka hakkını ihlal fiillerine karşı etkin ve çok ayaklı bir denetim gerçekleştiriliyor olması bakımından önemlidir. Söz konusu kararlarda marka hakkını ihlal fiillerine karşı marka hakkı sahipleri tarafından adli kanun yolları haricinde alternatif olarak idari yollara başvurulmasının önünde herhangi bir engel bulunmadığının tespit ve teyit etmiş olması da yerinde olmuştur.