2022 Nisan ayında Tüketici Kanunu’nda yapılan değişiklikle Reklam Kurulu’na; mevzuata aykırı ticari reklamlara ilişkin olarak halihazırda uygulama yetkisini sahip olduğu, anılan reklamları durdurma veya aynı yöntemle düzeltme veya idari para cezası ve gerekli görülen hâllerde üç aya kadar tedbiren durdurma cezası yaptırımlarına ek olarak ihlalin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak (URL vb. şeklinde) erişimin engellenmesi kararı verme yetkisi verilmiştir. Teknik olarak ihlale ilişkin içeriğe erişimin engellenmesi yapılamadığı veya ilgili içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla ihlalin önlenemediği durumlarda, Reklam Kurulu tarafından internet sitesinin tümüne yönelik olarak erişimin engellenmesi kararı verilmesi mümkündür.
Reklam Kurulu internet üzerinden yayınlanan reklamlara karşı bu yetkisini kullanarak son derece etkin ve sıkı bir denetim gerçekleştirmektedir. Örneğin Kurul, 2022 Aralık ayında şikayet edilen firmanın hukuki hizmetlere ilişkin tanıtımlara yer veren sosyal medya hesabı üzerinden yine firmanın ilgili hizmetlerin verildiği internet sitesine yönlendirme yapılması karşısında hem anılan reklamları durdurma cezasına hükmetmiş hem de bahse konu internet sitesinin tümüne yönelik erişimin engellenmesi kararı vermiştir.
Tüketici Kanunu’nda Reklam Kurulu’nun idari yaptırım yetkisi bakımından yapılan bir diğer değişiklik ise; uydu üzerinden yayın yapan televizyon ve radyo kanalları aracılığıyla gerçekleştirilen mevzuata aykırı ticari reklamlara karşı idari para cezaları bakımındandır.
Daha önceki dönemde Tüketici Kanunu'nda mevzuata aykırı reklamın yayınlandığı televizyon veya radyo kanalının yerel düzeyde veya ülke genelinde yayın yapıyor olması, reklamın internet mecrasında yayınlanmış olması, aykırılığın kısa mesaj aracılığı ile gerçekleşmiş olması gibi durumlar için farklı miktarlarda idari para cezaları mevcutken, uydu üzerinden yayınlanan radyo ve televizyon kanalları aracılığıyla mevzuata aykırı ticari reklam yayınlanması durumunda hangi miktarda idari para cezasının uygulanacağına ilişkin açık bir düzenleme mevcut değildi. Bu konuda açık bir düzenlemenin olmaması nedeniyle; bu ihlaller bakımından internet üzerinden gerçekleşen ihlallere uygulanan idari para cezasının mı yoksa ulusal ve bölgesel radyo/TV yayınları üzerinden gerçekleşen ihlallere uygulanan idari para cezasının mı uygulanacağı tereddütlere neden olabilmekteydi. Tüketici Kanunu'nda yapılan değişiklikle; bölgesel radyo kanallarında yayınlanan reklamlara uygulanan idari para cezasının uydu radyo kanalı aracılığıyla yayınlanan reklamlara, internet üzerinden yayınlanan reklamlara uygulanan idari para cezasının ise uydu TV kanalı aracılığıyla yayınlanan reklamlara uygulanabileceği açıkça düzenlenmiştir.
Reklam Kurulu’nun 2022 yılında verdiği kararlar incelendiğinde Kurul’un taklit ürünlerin reklam ve tanıtımı şeklindeki ticari uygulamalara ilişkin idari denetim gerçekleştirmek suretiyle de yetkilerinin genişlediği gözlemlenmektedir.
Bu kapsamda Kurul önceki yıllarda, çeşitli internet sitelerinde ve sosyal medya hesapları üzerinden orijinal ürün olduğu beyan edilerek satışı gerçekleştirilen taklit ürünlere ilişkin reklam ve tanıtımlara Tüketici Kanunu ile Reklam Yönetmeliği’nin reklamların dürüst ve reklamlardaki iddiaların doğru, ispat edilebilir olması ilkesine aykırılık teşkil ettiği gerekçesiyle idari para cezası uygulanmasına karar vermişti.
Kurul, 2022 yılında da bu tür reklamlara karşı idari yaptırım kararları vermeye devam etmiştir. 2022 Eylül ayında verdiği bir kararında, internette dünyaca tanınmış markaları taşıyan ayakkabı ürünlerinin orijinal oldukları yönündeki tanıtıma rağmen tüketiciye gönderilen ürünlerin marka, kalite ve diğer nitelikleri bakımından orijinal markalı üründen çok farklı olduğu ve teslim edilen ürünlerin orijinal ürünler olmadığı gerekçesiyle söz konusu uygulama ve tanıtımların tüketicileri aldatıcı, yanıltıcı ve tüketicilerin bilgi eksikliğini istismar eder nitelikte olduğunu değerlendirilmiştir. Bu doğrultuda Kurul, reklamları durdurma ve idari para cezası uygulamıştır.
Kurul 2022 Kasım ayında verdiği bir kararında ise şikayet edilen firmanın, tanınmış bir elektronik firması ile hiçbir ticari bağlantısı bulunmadığı halde, bu firmaya ait unvanın, logonun ve firmaya ait görsellerin haksız şekilde kullanılması suretiyle, söz konusu marka ile herhangi bir distribütörlük, yetkili servis veya bayilik anlaşması bulunmamasına rağmen firmanın yetkili temsilcisiymiş gibi bir imaj yaratarak yaptığı reklamların yanıltıcı nitelikte olduğunu ve dürüst rekabet ilkelerine aykırılık teşkil ettiğini değerlendirmiş olup anılan reklamlar hakkında durdurma cezası vermiştir.
Reklam Kurulu’nun taklit ürünlerin reklam ve tanıtımı şeklindeki haksız ticari uygulamalara ilişkin idari denetim gerçekleştirilmesi, bu uygulamalar aleyhine tüketici ve reklam mevzuatında öngörülen ve adli kanun yollarına da alternatif oluşturabilecek idari yaptırımların uygulanıyor olması, marka hakkının ihlaline ilişkin fiillere karşı etkin ve çok ayaklı bir denetim gerçekleştiriliyor olması bakımından önemlidir.